‘Waar komt onze kleding vandaan?’

HELLENDOORN - Op de bovenverdieping van museumboerderij Erve Hofman is een mooie tentoonstelling ingericht: ‘Op stand, een kijkje in het leven van de gegoede burgerij in Hellendoorn’. Naast diverse luxe objecten, zijn diverse kledingstukken te zien en voorbeelden van vlijtig (textiel)handwerk.

Met deze tentoonstelling kwam bij Oald Heldern de Noaberschop het idee mensen kennis te laten maken met de oorsprong van onze kleding. “We beginnen daarvoor bij de basis”, vertelt Rita Zwiers, die vorige week de eerste les van de tweedelige spinworkshop gaf. “Een schapenvacht is heel veelzijdig te gebruiken, maar wij kennen toch vooral het gebruik als wol, om bijvoorbeeld truien of sokken van te breien. Voordat zo’n vacht een draad is waarmee je kunt breien, moet je er garen van spinnen. En dat is precies wat de deelnemers aan de workshop gaan leren.”

Dat de workshop snel vol zat, verbaast Rita en Anki Veltien, bestuurslid van Oald Heldern de Noaberschop, niet. “Steeds meer mensen zijn weer aan het handwerken”, vertelt Anki. “En veel van die mensen vinden het leuk zelf bijvoorbeeld hun haak- of breigaren te maken. Je kunt het dan precies zo maken als je wilt en krijgt iets anders dan wat je in de winkel kunt kopen. Daarnaast past het natuurlijk heel goed bij onze historische vereniging. Wij willen de oude ambachten graag in leven houden en dat past weer helemaal bij de huidige ontwikkelingen dat mensen meer belangstelling hebben voor natuurlijke producten en milieuvriendelijker productie methoden.”

“Schapenvachten brengen op het moment zo weinig op, dat ze vaak als afval weggedaan worden” gaat Rita verder. “Maar ze zijn heel veelzijdig. Je kunt er bijvoorbeeld isolatiemateriaal van maken. De grote belangstelling is voor deze workshop is super. We hebben zelfs al een tweede vol. Hierna willen we vervolgworkshops organiseren, want hoe gaat het verder als je een draad hebt? Dan heb je nog geen kleding. Je kunt gaan haken of breien, maar bijvoorbeeld ook weven. Veel stoffen waar kleding van gemaakt wordt, zijn geweven. Weven, haken en breien zijn voorbeelden van vervolgworkshops die we willen gaan geven.”

Hobby

Rita is zelf min of meer toevallig met het spinnen in aanraking gekomen. “Ik woonde toen nog in Soest en was in Hellendoorn bij de ‘Klepperdagen’, waar ik mevrouw Schotman zag spinnen. Dat sprak mij zo aan, dat ik het wilde leren. De man van mevrouw Schotman maakte een spinnewiel en dat heb ik gekocht. Met een schapenvacht erbij, natuurlijk. Ik heb het daar min of meer geleerd en ben thuis heel veel gaan oefenen. In het begin kreeg ik alleen dikke en bobbelige draden, maar op een gegeven moment had ik het in de vingers en kwamen de mooiste draden van mijn spinnewiel.”

Toen Rita in Hellendoorn kwam wonen heeft ze zich als vrijwilliger aangemeld bij ‘Ambachten van Vrogger en Noew’ en geeft regelmatig spindemonstraties. “Het leukste is dan als kinderen belangstelling tonen”, vertelt Rita. “Ik weet nog dat ik jaren geleden tijdens het schapenscheren kinderen de beginselen van het spinnen heb bijgebracht. Ik nam de vacht van het schaap mee, zodra dat geschoren was en liet de kinderen voelen en een stuk wol uitzoeken dat zij graag wilden spinnen. Aan zo’n vacht zit altijd wel viezigheid en soms wat poep en die stukken lieten de kinderen wijselijk liggen. Natuurlijk kun je met kammen en wassen veel viezigheid verwijderen, maar die dag werkten we met ‘vieze’ wol. Hoe trots die kinderen waren toen ze met hun eigen gesponnen draad op weg naar huis gingen! Geweldig. Een van de kinderen zei zelfs dat hij er een trui van ging breien.” Rita lacht bij de herinnering. “Daar was het bij lange na niet genoeg voor, maar het geeft wel aan hoe blij die kinderen waren.”

Cultuur en geschiedenis

Tijdens de workshop leren de deelnemers niet alleen een mooie draad van een schapenvacht spinnen, ze steken ook het nodige op over de cultuur en geschiedenis. “Waarbij niet alleen onze eigen cultuur aan bod komt”, vertelt Anki. “Het is echt een activiteit die culturen met elkaar verbindt. Dat zien we ook vaak tijdens demonstraties op de dinsdag. Het is leuk hier andere culturen bij te betrekken en te laten zien hoe zij een schapenvacht verwerken, wat zij doen met de wol. Tijdens deze workshop werken we bijvoorbeeld met een spinnewiel, maar je zou ook een spintol kunnen gebruiken.”