‘Laten we vooral in gesprek blijven’

12 maart 2022, 08:19 Algemeen

In de gemeente Hellendoorn zijn diverse mountainbikeroutes aangelegd. De routes op de Sallandse Heuvelrug behoren tot de fraaiste van Nederland. Ze gaan door een natuur die de moeite waard is om beschermd, beleefd en benut te worden. Duizenden liefhebbers genieten van die natuur en werken tegelijk aan een gezonde levensstijl.

HELLENDOORN - Toch staan de mountainbikeroutes en het recreëren in de natuur regelmatig ter discussie. De natuur is immers kwetsbaar en moet beschermd worden. Nu door de coronacrisis steeds meer mensen hun ‘heil’ in de natuur zijn gaan zoeken, staat de kwetsbaarheid van de natuur weer hoog op de agenda.

Als statenlid voor de provincie Overijssel heeft Jeroen Piksen regelmatig contact met diverse ‘stakeholders’ in dit gebied. “Ik heb over het algemeen goede contacten met de mountainbikeclubs, maar ook met de gemeenten Hellendoorn en Rijssen-Holten, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en bewoners. In goed overleg met al deze belanghebbenden zijn de routes aangelegd. Prachtige voorbeelden van samenwerking tussen organisaties met verschillende belangen. Met inzet van talloze vrijwilligers onderhouden zij de mountainbikeroutes en herstellen zij, waar nodig, natuurschades.”

Beschermde diersoorten

“De laatste jaren maken diverse groepen zich grote zorgen over de gevolgen van het mountainbiken, vooral binnen het Natura 2000-gebied de Sallandse Heuvelrug. Dat is grofweg het gebied tussen de N35, Haarle, Holten en de Ligtenbergerweg bij Nijverdal. Zij maken zich met name zorgen over het ‘op grote schaal doodrijden’ van beschermde diersoorten, zoals de zandhagedis en de hazelworm. Sommigen zijn van mening dat de aanleg van deze routes in strijd is met de natuurdoelen in dit gebied, hoewel dit toch in goed overleg met alle partijen is gebeurd. Zij hebben daarom bij de provincie Overijssel een verzoek ingediend de routes af te sluiten en handhavend op te treden. Hierbij is hulp ingeroepen van een in Leiden gevestigde natuurbeschermingsorganisatie, genaamd Natuur Alert. Met allerlei kale juridische argumenten en dreiging met een rechtsgang is de provincie door Natuur Alert onder druk gezet. Maar uit een door de provincie uitgevoerd onderzoek blijkt dat het met het ‘doodrijden’ enorm meevalt. Wel constateert de provincie dat op delen van de routes niet wordt voldaan aan de wettelijke plicht ‘alles te doen om de kwetsbare flora en fauna te beschermen en te verbeteren’. Daarom is onder andere nabij Palthe een deel van de route gesloten. Helaas is het zeer de vraag of Natuur Alert hiermee tevreden is.”

Dialoog

Wat Jeroen vooral jammer vindt, is dat Natuur Alert een zekere ‘polarisatie’ bereikt heeft, in een gebied waar dialoog en overleg juist zo hoog in het vaandel staan. “De lokale wielerverenigingen rondom het gebied met hun honderden vrijwilligers zijn gefrustreerd en teleurgesteld. Zij stellen dat juist de aanwezigheid van mountainbikeroutes voorkomt dat er intensief op andere paden wordt gereden. Het ‘gescheiden’ gebruik komt de veiligheid in het gebied ten goede en zij zorgen geheel vrijwillig voor het beheer van de routes. En zo voel ik me soms tussen twee vuren staan. Wat zou het mooi zijn als samenwerking het wint van tegenstellingen, juridische procedures en polarisatie! Alle betrokkenen hebben daar baat bij. Aan de ene kant zullen de mountainbikers moeten inzien dat ‘regulering’ nodig is. Dat kan bijvoorbeeld door het inzetten van vrijwillige ‘stewards’ die ‘bikers’ aanspreken op ‘wildrijden’, als dat nodig is. En door de invoering van een betaald ‘mountainbike vignet’ waarmee we kunnen zorgen voor natuuronderhoud en ‘zonneplekken’ voor reptielen. Dit soort ‘regulering’ gebeurt al op meer plaatsen. Aan de andere kant moet Natuur Alert beseffen dat mensen de natuur ook willen benutten en dat polarisatie niet leidt tot behoud van het zo nodige draagvlak voor natuurbescherming. Ik kan me niet voorstellen dat deze organisatie belang heeft bij ellenlange procedures die eindigen bij de Raad van State. De provinciale natuurvisie stelt dat de natuur zowel beschermd als beleefd én benut mag worden. Naast het opkomen voor hazelwormen en zandhagedissen hoort daarbij ruimte geven aan de mens, die fietsend of lopend wil genieten van de natuur. Ik denk dat die twee heel goed naast elkaar kunnen bestaan en dat we niet gebaat zijn bij juridische procedures. Daarom roep ik iedereen op om niet te vechten, maar te verbinden.”