‘Is echt een unieke collectie beelden’

7 januari 2023, 10:00 Algemeen

NIJVERDAL/DRIEBERGEN - Van twee grote ingravingen in de Sallandse Heuvelrug, nabij Nijverdal, is een grote hoeveelheid historische foto’s bewaard gebleven. De meeste ervan zijn terug te vinden in de beeldbank van de Historische Kring Hellendoorn Nijverdal en vormen het uitgangspunt voor een lezing van de HKHN.

Geoloog Huibert van den Brink uit Driebergen verzorgt deze lezing. Na zijn pensionering verdiepte hij zich in het ontstaan van de stuwwal op de Utrechtse Heuvelrug. Van de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe richtte hij zijn aandacht op de Sallandse Heuvelrug. “Ook hier is een stuwwal ontstaan door de stuwing van landijs, in de voorlaatste ijstijd”, vertelt Huibert. “Ik heb geen verleden in jullie omgeving en was tot een paar maanden geleden nooit op de Sallandse Heuvelrug geweest. Door mijn belangstelling voor de stuwwal op de Utrechtse Heuvelrug en vervolgens de Sallandse Heuvelrug, stuitte ik op een grote hoeveelheid afbeeldingen over het afgraven van het ravijn zo rond 1890. Dit is echt een unieke collectie afbeeldingen, waar je de stuwing van het landijs goed op kunt zien. De verschillende lagen in de aarde. Prachtig!”

Drie elementen

Via deze afbeeldingen kwam Huibert in contact met de HKHN en ontstond het idee van een lezing. “De lezing richt zich op de geologie in de stuwwal van de Sallandse Heuvelrug en bestaat uit drie elementen. Ik laat beelden zien van de spoorwegingraving in het Ravijn, gevolgd door foto’s van de grote voormalige zandafgraving aan de Bonteweg, beide aan de westkant van Nijverdal. Ten derde ga ik in op de nieuwe ontsluitingen die zichtbaar zijn geworden door erosie als gevolg van onder andere het gebruik van mountainbikeroutes in dit gebied.”

Huibert is onder de indruk van het beeldmateriaal, maar denkt dat het niet het hele verhaal vertelt. “Er zijn heel veel foto’s van Johan Nieuwenhuis, lokaal bekend als ‘Spieker Eppie’, die met twee paarden voor zijn wagen gedurende vele jaren zand naar boven haalde. Deze beelden wekken de indruk dat al het zand met paard en wagen werd afgevoerd, maar dat is volgens mij niet mogelijk. De afgraving is meer dan tien meter diep en dat is niet te doen met alleen paard en wagen. Maar de foto’s geven een mooi beeld van de gang van zaken.” Hij zwijgt even. “En zo zijn er wel meer zaken die mijn belangstelling trokken. Het verongelukken van drie jongens in 1960 bijvoorbeeld. Zij waren ongeveer net zo oud als ik toen was, dat gaat wel even door mijn hoofd als ik met mijn onderzoek ter plekke bezig ben.”

Lezing

Tijdens de lezing op woensdag 18 januari neemt Huibert de aanwezigen mee op een geologische tijdreis vlakbij huis. Met de vergaarde kennis, ondersteund door veel beeldmateriaal, kijkt iedereen waarschijnlijk heel anders naar de Nijverdalse kant van de Sallandse Heuvelrug. “De lezing is voor iedereen goed te volgen”, verzekert Huibert. “Het is geen academische verhandeling, maar een mooi verhaal voor mensen die interesse hebben in het ontstaan van de Sallandse Heuvelrug. Tijdens mijn bezoek heb ik genoten van het prachtige landschap en uitzicht dat ontstaan is door het opstuwende landijs, zoveel jaren geleden.”

Expositie

Het thema van de lezing sluit aan bij een nieuwe tentoonstelling van de HKHN, over de geschiedenis van het Ravijn. In december was hier al materiaal van te zien in Het Ravijn - zwem sport zorg, tijdens de voorstellingen van muziektheater ‘Mirrewinter’. De expositie is nog in ontwikkeling, maar zal binnenkort te zien zijn in d’Oale Pastorie.

Lezing

De lezing van de HKHN begint op woensdag 18 januari om 20.00 uur in het Huis van Cultuur en Bestuur. Inloop vanaf 19.30 uur. Leden van de HKHN mogen gratis naar binnen, niet-leden betalen 3 euro. Vooraf reserveren is niet nodig.