‘n Oalen Griezen zwijgt voorlopig als het graf

De inwoners van Hellendoorn moeten het de komende maanden zonder het karakteristieke gelui van de kerkklokken van ‘n Oalen Griezen doen. De eeuwenoude klokken zijn afgelopen woensdag uit de toren getakeld en op transport naar Oostenrijk gegaan.

Hellendoorn - Ruim een half jaar geleden vertelden bestuursleden van de Stichting Noabers van ‘n Oalen Griezen dat de klokken gerestaureerd moesten worden, omdat er op termijn misschien onherstelbare schade op zou treden door het luiden van de klokken. Naast een subsidie van de provincie Overijssel hoopten ze nog 71.000 euro, die nodig is voor de restauratie, via sponsors en donateurs binnen te krijgen. “Aan de subsidie van de provincie zit wel het een en ander vast,” vertelt Jeroen Piksen. Samen met Tineke van Buren, voorzitter van de stichting, predikant en bestuurslid Jan Dirk Wassenaar en Jan Lohuis namens Stichting ‘t Oale Karkhof vertelt hij mij de stand van zaken op dit moment. Voor subsidie van ‘Het verhaal van Overijssel’ hebben we diverse cultuurhistorische elementen in Hellendoorn, met betrekking tot de kerk, op papier gezet en gekeken hoe we daar een samenhangend verhaal van kunnen maken.”

“Wat we al heel lang willen, is de kerk meer openstellen voor publiek,” haakt Tineke aan. “Daarom zijn we nu aan het kijken of we tussen de toren en de kerk glazen schuifdeuren kunnen plaatsen. In de toren kunnen we dan een klein stiltecentrum inrichten, waar mensen bijvoorbeeld even tot bezinning kunnen komen of een kaarsje kunnen branden. Op de momenten dat de kerk gesloten is, kunnen ze dan wel door de glazen deuren de kerk bekijken.”

“Daarbij wordt dan de oude altaarsteen weer in ere hersteld,” zegt Jan Dirk. “Tijdens de reformatie is die uit de kerk gehaald en voor de ingang gelegd. Zo werd de steen eigenlijk ontheiligd, letterlijk met voeten getreden, omdat iedereen er overheen liep naar binnen toe.” Dat beeld laten we op ons inwerken. “Dat zal niet de bedoeling zijn geweest,” vervolgt Jan Dirk. “Want er was geen sprake van haat en nijd. De beelden werden zelfs netjes opgeborgen voor het geval ze nog eens nodig waren en later zijn die aan de katholieke kerk geschonken.”

Meer dan de kerk

Om voor de subsidie in aanmerking te komen moet er sprake zijn van een archeologische component, educatie en het geheel moet voor een breed publiek toegankelijk zijn. “We hebben hier in de loop der jaren verschillende interessante bodemvondsten gedaan, die we tentoon gaan stellen in een permanente vitrine in de toren,” vertelt Jeroen. “In het kader van educatie zijn we materiaal aan het ontwikkelen voor schoolkinderen, waar ze zowel op school als in de kerk mee aan de slag kunnen. Tegelijk betrekken we een aantal andere cultuurhistorische elementen in het verhaal. Zo staat hier buiten de kerk nog een oud spreekgestoelte en we hebben ‘t Oale Karkhof.”

“’t Oale Karkhof werd actief gebruikt van 1829 tot en met 1897,” vertelt Jan. “Doden mochten vanaf 1829 niet meer in of rondom de kerk begraven worden, dus werd er een begraafplaats aan de Koestraat aangelegd. Nadat de begraafplaats in 1897 werd gesloten, raakt hij in verval en kreeg andere bestemmingen. Zo heeft de gemeente het een tijdje als gemeentewerf gebruikt en werd er later een speeltuintje van gemaakt. Om hiervoor ruimte te creëren hebben ze de graftekens in het voorste deel van de begraafplaats weggehaald. Een deel werd ‘gered’ en verplaatst naar het achterste deel van het kerkhof.” Jan geeft mij een boekje waarin alle gegevens van ‘t Oale Karkhof staan. Plattegronden met daarop alle graven en de namen van de mensen die daar hun laatste rustplaats vonden. We lopen er gezamenlijk naar toe en genieten van de uitbundige bloemenweelde op het voorste deel van het kerkhof. Er heerst een serene rust. Achteraan zien we grafstenen en Jan wijst waar verschillende bekende inwoners begraven liggen. “De bedoeling is dat we dit deel opnieuw gaan inrichten en diverse grafstenen gaan restaureren, zodat het een wat natuurlijker geheel wordt. Omdat een deel van de stenen hierheen is verplaatst, zitten er geen graven meer onder, zodat we dit zonder bezwaar kunnen doen.”

Naast de subsidie die ze hopen te krijgen, zijn giften nog steeds erg welkom. Kijk hiervoor op www.oalengriezen.nl.